Bezwarunkowy dochód gwarantowany – na czym polega i czy możliwy jest w Polsce?
Gotówka dla każdego to nowoczesna koncepcja polityki socjalnej. Bezwarunkowy dochód gwarantowany, nazywany podstawowym i obywatelskim, to dość kontrowersyjny pomysł świadczenia. Jego głównym założeniem jest wypłata określonej kwoty od państwa dla każdego obywatela, niezależnie od tego, czy pracuje. Dodatkową zaletą tej idei jest także brak specjalnych warunków do otrzymywania tego typu przychodu. Byłby on zastępstwem dla wszystkich zasiłków otrzymywanych od państwa, w tym również 500+. Nad nowym programem pracuje nie tylko Polska, ale również Niemcy, Finlandia, Wielka Brytania oraz Włochy. Do tej pory podobny udało się wprowadzić w Hiszpanii, gdzie pieniądze wypłacane są najbiedniejszym obywatelom.
Spis treści
Bezwarunkowy dochód – czym jest i w jakiej wysokości?
Bezwarunkowy dochód gwarantowany jest to koncepcja zaproponowana przez Państwowy Instytut Ekonomiczny. Jest rodzajem świadczenia, który miałby otrzymywać każdy obywatel – począwszy od małego dziecka, a skończywszy na starszej osobie. Wypłacana kwota miałaby wystarczyć na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Specyfika tego planu nie zakłada żadnych warunków, od których miałoby zależeć pobieranie pieniędzy. Rozwiązanie zakłada, że każdy obywatel powyżej 18 roku życia powinien dostać 1300 złotych, dziecko zaś połowę mniej z tej kwoty, czyli 650 złotych. Atutem jest również fakt, iż państwo w żaden sposób nie narzuca, na co pieniądze mają zostać przeznaczone – cel zależy od indywidualnych własnych potrzeb bądź preferencji rodziny.
Cel wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego
Biorąc pod uwagę różnorodne klasy społeczeństwa wśród obywateli, zastosowany program miałby wyrównać szanse wszystkich Polaków i zapewnić im godne życie, dostęp do nauki oraz wielorakie możliwości rozwoju. Ograniczenie zasięgu biedy oraz nierówności ekonomicznych to kolejne z głównych założeń Państwowego Instytutu Ekonomicznego. Warto wiedzieć, iż bezwarunkowy dochód gwarantowany prawdopodobnie wyeliminowałby pobieranie innych świadczeń, w tym m.in. zasiłków rodzinnych i 500+. Według dużego grona ekspertów zmiana ta mogłaby zachęcić wielu Polaków do podjęcia pracy zarobkowej.
Czy bezwarunkowy dochód gwarantowany jest możliwy w Polsce?
Na obecną chwilę niemożliwe jest wprowadzenie bezwarunkowego dochodu gwarantowanego w Polsce. Nie oznacza to jednak, że temat stanął w miejscu i nic w jego sprawie się nie dzieje. Pomysłodawcy są gotowi przeprowadzić program eksperymentalnie i sprawdzić, na co Polacy wydawaliby otrzymywane środki oraz jak ich wypłaty wpłynęłyby na krajowy budżet. Wielu ekonomistów jest jednak dość sceptycznie nastawionych, gdyż według nich, bezwarunkowy dochód gwarantowany może doprowadzić do sporego obciążenia gospodarki, a nawet niekontrolowanej inflacji, czego skutkiem może być efekt odwrotny do zamierzonego. Eksperyment zakończony sukcesem zależy w głównej mierze od mentalności społeczeństwa, zarządzania ich budżetem oraz ciągłej kontroli stanu finansowego gospodarki państwa.