Ustawa antylichwiarska – omówienie
Ustawa antylichwiarska weszła w życie w 2016 roku i z założenia miała stanowić ochronę dla praw pożyczkobiorców korzystających z usług instytucji pozabankowych. Tego typu oferty cieszą się niezmiennie dużym zainteresowaniem, warto więc wiedzieć w jaki sposób polskie prawo reguluje ten segment rynku kredytowego.
Spis treści
Najważniejsze założenia ustawy antylichwiarskiej
Wprowadzenie przepisów prawa regulujących rynek instytucji pożyczkowych w Polsce miało na celu wyeliminowanie nieuczciwych praktyk stosowanych przez niektóre firmy oferujące kredyty konsumenckie. Wcześniej segment pożyczkowy w Polsce nie był szczegółowo kontrolowany przez odpowiednie organy państwowe. W efekcie tego typu zobowiązań udzielały firmy, których działania czy prowadzonej polityki pożyczkowej nie regulowało w żaden sposób prawo.
Wprowadzenie Ustawy antylichwiarskiej, czyli znowelizowanej Ustawy o Nadzorze nad Rynkiem Finansowym w głównej mierze uderzyło w nieuczciwe firmy, które podnosiły koszty oferowanych przez siebie pożyczek. Samą ustawę przyjęto w lipcu 2015 roku, zaś w pełni obowiązywać zaczęła ona w marcu 2016 roku.
Co zmieniła ustawa antylichwiarska 2017?
Chociaż ustawę antylichwiarską wprowadzono w życie wiosną 2016 roku, w lipcu 2017 roku weszły w życie kolejne zmiany precyzujące istotne dla konsumenta pojęcia. Przede wszystkim ustalono maksymalne koszty pozaodsetkowe udzielanych pożyczek, a więc wynikające z ubezpieczenia, prowizji, opłaty przygotowawczej czy obsługi domowej. Zgodnie z obowiązującym prawem koszty te nie mogą przekroczyć 25% całkowitej kwoty kredytu oraz 30% całkowitej kwoty kredytu konsumenckiego w stosunku rocznym.
Dodatkowo w przypadku kredytów udzielanych na kilka lat całkowite koszty tego typu zobowiązań nie mogą przekraczać 100% ich wartości. Kolejną zmianą było wprowadzenie Reguły 120 dni, zgodnie z którą każda nowa pożyczka udzielana temu samemu klientowi w ciągu 120 dni od zaciągnięcia przez niego poprzedniego zobowiązania musi mieścić się w limicie kosztów pozaodsetkowych naliczanych od kwoty pierwszej pożyczki.
Ta regulacja ma na celu ograniczenie praktyk pozwalających zarabiać pożyczkodawcom na najbardziej zadłużonych klientach. Dodatkowo, za pomocą wprowadzonych przepisów prawa ograniczono wysokość opłat związanych ze spóźnieniami w regulowaniu zadłużenia – nie mogą one przekraczać progu maksymalnych odsetek określonych w Kodeksie cywilnym.
Ustawa antylichwiarska – nowe wymagania wobec pożyczkodawców
Regulacje prawne wprowadzone wraz z Ustawą antylichwiarską dotyczą nie tylko udzielania pożyczek przez instytucje pozabankowe, ale również określają wymagania wobec samych firm tego typu. Przede wszystkim muszą one posiadać minimum 200 tys. zł. kapitału zakładowego z zastrzeżeniem, że pieniądze te mają pochodzić z wkładu własnego, a nie z pożyczek czy obligacji lub kredytów.
Wraz z wprowadzeniem ustawy antylichwiarskiej pozabankowe instytucje pożyczkowe mogą działać wyłącznie jako spółki akcyjne lub spółki z o.o., a członkami ich zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych mogą być tylko osoby, które nie były skazywane za przestępstwa lub oszustwa finansowe.
Rzetelna reklama
Ustawa antylichwiarska dodatkowo wprowadziła nakaz rzetelnego informowania klientów o kosztach pożyczki wraz z oprocentowaniem nominalnym oraz rzeczywistą roczną stopą oprocentowania. Dodatkowo, materiały reklamowe powinny zawierać reprezentatywny przykład takiego zobowiązania niezależnie od formy przekazu marketingowego. Obecnie klienci mają do dyspozycji wygodne narzędzia umożliwiające w łatwy sposób obliczenie całkowitego kosztu pożyczki. Specjalne kalkulatory, takie jak na naszej stronie, pozwolą pożyczkobiorcom ocenić opłacalność konkretnej propozycji i bardziej świadomie podjąć decyzję.
Ustawa antylichwiarska a lombardy
Wiele osób zastanawiało się, jak zgodnie z nowym prawem funkcjonować miałyby lombardy. Przewidywano, że większość z nich zostanie zamknięta lub przeniesie się do szarej strefy. Tymczasem poradzono sobie z nowymi przepisami w inny sposób – część lombardów zrezygnowała z pożyczek oferowanych klientom, ale za to kupuje od nich konkretne przedmioty, a następnie odsprzedaje je tym samym osobom. Taka działalność właściwie nie jest udzielaniem pożyczek pod zastaw, dzięki czemu ustawa antylichwiarska nie ma w tym przypadku mocy.