Co składa się na koszt kredytu?

Koszt kredytu to wszystkie wydatki, które ponosi konsument z tytułu ubiegania się o kredyt. Są to odsetki, prowizja, marża, opłaty dodatkowe i podatki. Do kosztów kredytu nie wlicza się opłat notarialnych.

Całkowity koszt kredytu – najważniejsze informacje

Definicja całkowitego kosztu kredytu znajduje się w art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Zgodnie z jego brzmieniem są to wszystkie koszty, które wiążą się z zaciąganym kredytem tj. odsetki, opłaty, prowizje i marże pod warunkiem, że są one znane. Do całkowitego kosztu kredytu wliczane są także koszty usług dodatkowych, o ile są one niezbędne do uzyskania kredytu.

Nim złożymy wniosek kredytowy, bank ma obowiązek przedstawić nam w jasny i czytelny sposób to, ile kosztuje kredyt. W zaprezentowanym zestawieniu (symulacji) powinien zostać wyodrębniony koszt odsetek, ubezpieczenia (jeśli się na nie zdecydujemy) i prowizji. Tym, co musi się w nim znaleźć jest także wysokość miesięcznej raty i sposób jej spłaty.

Nie tylko oprocentowanie

Banki potencjalnych kredytobiorców kuszą przede wszystkim atrakcyjnym oprocentowaniem nominalnym. To właśnie na jego podstawie wyliczane są odsetki tj. wynagrodzenie dla banku za to, że udzieli kredytu. Odsetki to istotny element tego, co składa się na całkowity koszt kredytu, nie jest to jednak jedyny parametr przesądzający o atrakcyjności i opłacalności tego produktu finansowego. Ważna jest także Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) o której wysokości zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim bank również ma obowiązek nas poinformować.

W przeciwieństwie do wspomnianych już odsetek (tych nie unikniemy) wszelkiego rodzaju koszty dodatkowe (np. prowizja) naliczane są za konkretne, podejmowane przez bank czynności (są one oczywiście związane z procesem udzielania kredytu).

Składając wniosek o kredyt (niezależnie od tego czy jest to kredyt gotówkowy czy hipoteczny) musimy liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty przygotowawczej i z tym, że zostanie pobrana od nas prowizja. Jej wysokość uzależniona jest m.in. od kwoty kredytu o którą wnioskujemy i od tego jak zostanie oceniona nasza zdolność kredytowa.

W większości banków chcąc otrzymać kredyt będziemy musieli go ubezpieczyć. Warto to zrobić, gdyż ubezpieczenie jest dla nas swego rodzaju poduszką bezpieczeństwa – stanowi gwarancję spłaty rat nawet wówczas, gdy nasza sytuacja finansowa (np. na skutek choroby czy utraty pracy) ulegnie zmianie. Jeśli zdecydujemy się na ubezpieczenie w niektórych bankach otrzymamy kredyt na lepszych warunkach niż wówczas, gdybyśmy polisy nie wykupili.

Od czego zależy wysokość odsetek?

Ważnym składnikiem oprocentowania jest WIBOR (dla kredytów w złotówkach) lub LIBOR (dla kredytów we frankach szwajcarskich). Wskaźniki te oznaczają aktualną wysokość oprocentowania kredytów oferowanych na rynku międzybankowym odpowiednio w Warszawie i Londynie. Stawki te ulegają ciągłym wahaniom, a na ich wysokość nie mamy wpływu. Warto zorientować się czy do naszego kredytu będzie stosowany WIBOR 3M (trzymiesięczny) czy nieco wyższy WIBOR 6M (sześciomiesięczny), gdyż zarówno jeden jak i drugi wiąże się tym, jakie odsetki zostaną nam naliczone.

Tym, co ma wpływ na oprocentowanie jest również marża banku. Jej wysokość (w przeciwieństwie do omówionych wskaźników) można negocjować. Marża może zostać obniżona m.in. wówczas, gdy dysponujemy wysokim wkładem własnym lub atrakcyjnym (z punktu widzenia banku) rodzajem zabezpieczenia.

Przed wpisem do hipoteki

Jeśli ubiegamy się o kredyt hipoteczny, tym co będziemy musieli doliczyć do związanych z nim opłat jest składka na ubezpieczenie pomostowe. Obowiązek jej uiszczania mamy do momentu prawomocnego ustanowienia hipoteki. Są wprawdzie banki, które nie wymagają tego rodzaju zabezpieczenia, jednak nawet jeśli ominie nas ubezpieczenie pomostowe, to bank jego brak odbije sobie wyższym oprocentowaniem. Warto wiedzieć, że jeśli do ustanowienia hipoteki dojdzie jeszcze w trakcie obowiązywania ubezpieczenia, to za niewykorzystany okres mamy prawo żądać zwrotu składki.

Czy prowizji da się uniknąć?

Z punktu widzenia przyszłego kredytobiorcy istotnym kosztem kredytu jest prowizja za jego udzielenie. Jeśli bank nie będzie kazał nam zapłacić jej od razu, doliczy wysokość prowizji do całkowitego kosztu kredytu (przez co łatwo możemy ją przeoczyć).

Tak jak i marża banku, tak i prowizja może stanowić przedmiot negocjacji. Banki, które oferują kredyt bez prowizji jej brak rekompensują sobie koniecznością wykupienia dodatkowych produktów (np. założenia konta, korzystania z karty kredytowej etc). Nim się na to zdecydujemy warto oszacować to czy koszt związany np. z prowadzeniem konta nie będzie wyższy niż korzyść z braku prowizji. Pamiętajmy, że na im krótszy termin bierzemy kredyt, tym prowizja będzie dla nas bardziej odczuwalna.

Raty równe czy malejące?

Tym, od czego zależy koszt kredytu jest również sposób jego spłaty. Jeśli zdecydujemy się na równe raty, to za odsetki przyjdzie nam zapłacić więcej niż przy ratach malejących (co wynika z tego, że w tym drugim przypadku od początku spłacamy więcej kapitału, a co za tym idzie nasz dług wobec banku szybciej się zmniejsza).

Przy kredycie hipotecznym istotne jest także to jak wysokim wkładem własnym dysponujemy. Jeśli jest on niewielki, będziemy musieli wykupić ubezpieczenie związane z niskim wkładem własnym. Takie ubezpieczenie mamy obowiązek opłacać do momentu zgromadzenia wymaganej przez kredytodawcę kwoty. Warto wiedzieć, że im wyższy będzie wkład własny, na tym lepsze warunki kredytowania będziemy mogli liczyć.

Ważny jest także okres kredytowania. Z jednej strony im jest on dłuższy, tym bardziej wzrośnie oprocentowanie. Z drugiej natomiast krótszy czas trwania umowy przekłada się na wyższą ratę, gdyż mamy mniej czasu na spłatę zobowiązania.

Co składa się na koszt kredytu? Podsumowanie

To, ile przyjdzie nam zapłacić za to, że pożyczymy od banku określoną kwotę, to jedno z najważniejszych (jeśli nie najważniejsze) kryterium przy wyborze kredytu. Na jego ostateczny koszt składają się odsetki, prowizja za udzielenie kredytu, opłaty związane z kredytem (np. koszt wyceny nieruchomości przy kredycie hipotecznym) i koszt dodatkowych zabezpieczeń (w tym ubezpieczenia). Warto także zwrócić uwagę na opłaty związane z takimi kwestiami jak koszt przewalutowania kredytu, przedterminowej spłaty zobowiązania czy wszelkich aneksów do umowy kredytowej.

Czy zaciągnięcie zobowiązania w banku to jedyne rozwiązanie? Sprawdź, dlaczego czasami lepiej wybrać pożyczkę ratalną niż kredyt w banku.